گفتمان ملی باید برای آب شکل بگیرد
به گزارش گل ارکیده، مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه توسعه با اشاره به اینکه آب باید دغدغه اصلی دولتمردان باشد، اظهارکرد: مبحث آب را نباید سیاسی و جناحی نماییم بلکه باید گفتمان ملی برای آن شکل بگیرد.
علیرضا شریعت در گفت و گو با ایسنا، به مبحث دریاچه ارومیه و روزگار نه چندان خوش آن پرداخت و اظهار داشت: تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه تجربه ای گرانقدر بود که می بایست حتما از آن بهره برد. این ستاد برای نخستین بار کوشش کرد تا خیلی از وزارت خانه ها و سازمان های در رابطه با آب و محیط زیست کشور را دور یک میز و حول یک محور و هدف مشترک جمع کند تا برای یک مرتبه هم که شده همه مجموعه ها فارغ از نگاه بخشی و ستادی کار گروهی انجام دهند. هر چند نمی توان به کارنامه ستاد در انجام این امر نمره بالایی داد ولی قطعا با عنایت به مقاومت هایی که ناشی از بخشی نگری دستگاههای اجرایی برای انجام مأموریت های آنها وجود داشت، اگر کمی انصاف داشته باشیم، نسبتا موفق بود و اگر ادامه می یافت قطعا این هماهنگی و همکاری بیشتر و بیشتر می شد
دبیر فدراسیون آب علت اصلی بازگشت دریاچه ارومیه به روزهای بد را کم توجهی دولت دوازدهم به دریاچه ارومیه در سالهای پایانی و بی توجهی دولت سیزدهم به این دریاچه دانست و اشاره کرد: متاسفانه طی دهه های اخیر این روش در کشور مرسوم شده است که گاهی دولت ها تمایل ندارند تا اعتبار و موفقیت یک طرح و یا پروژه به پای دولت بعدی منتقل شود و دولت های بعدی هم تمایل ندارند که این اعتبار و موفقیت به پای دولت قبل نوشته شود. این قضیه در مورد احیای دریاچه ارومیه هم صدق می کند. باید بپذیریم که با هیچ موضوعی بخصوص در حوزه آب و محیط زیست نباید سیاسی برخورد کرد و این عرصه جای بازی های سیاسی و جناحی نیست و باید همه مردم و حاکمیت فارغ از هر سلیقه فکری و سیاسی در کنار هم و با هم برای رفع مسائل و مشکلات این حوزه مشارکت جدی داشته باشند.
این کارشناس آب توسعه هر کشوری را نیازمند توسعه مردم آن کشور دانست و اظهار داشت: با نگاه غیراصولی به آب نمی توان هر فعالیتی را توسعه نامید. سرزمین بدون آب هیچ چیزی ندارد. بنا بر این است که آب باید دغدغه اصلی دولتمردان باشد.
این کارشناس آب اشاره کرد: متاسفانه باوجود فرهنگ غنی مردم ایران در مورد احترام و پاسداشت آب و محیط زیست سال هاست این مساله نزد مردم فراموش شده است. بعنوان نمونه اگر دریاچه ارومیه را یک موجود زنده در نظر بگیریم، که بطور قطع بوده است، آنقدر به آن بی احترامی کردیم و تشنه نگهش داشتیم که باید منتظر انتقام سختی هم از طرف آن باشیم. تجربه ثابت کرده است که هیچ انسانی در مقابل انتقام طبیعت و عوارض طبیعی توان مقابله ندارد.
وی در همین زمینه به کم آبی منطقه بلوچستان اشاره نمود و اظهار داشت: مردم شریف این خطه به سبب کم آبی همیشه برای آب احترام زیادی قائل بوده اند و در فرهنگ آنان گاندوها (تمساح پوزه کوتاه) - که وابستگی زیادی به آب دارند - هم دارای احترام هستند. بنابراین حتی در مقاطعی که گاندوها به سبب کم آبی به روستاها و جاده ها رو می آوردند، مردم با مشاهده آنها در جاده به محیط بانان منطقه خبر می دهند تا آنها را از مسیر جاده ای خارج کنند تا صدمه نبینند این در حالیست که گاندوها در چند سال گذشته با حمله ور شدن به چند کودک سبب قطع دست آنها شدند اما مردم منطقه بلوچستان معتقدند به سبب وابستگی این حیوان به آب، آزار و اذیت گاندوها باعث خشکسالی های شدیدتر خواهد شد و این فرهنگ سالهای سال است که با این مردم عجین شده است.
شریعت افزود: این مورد به شکلی در رفتار همه ما نسبت به دریاچه ارومیه هم صدق می کند و بی احترامی به این دریاچه، بی توجهی به تشنگی آن و رفتار غرور آمیز ما با این موجود زنده باعث خشم آن خواهد شد.
این کارشناس آب در ادامه به وضعیت اسف بار منازعات داخلی آب در خیلی از نقاط کشور اشاره نمود و اظهار داشت: به اعتقاد خیلی از متخصصان این عرصه، یکی از بزرگترین عوامل ایجاد منازعات آبی بین استان ها و شهرها که امروزه به کرات شاهد آن هستیم تغییر ساختار مدیریت منابع آب کشور از مدیریت حوزه آبریز به مدیریت آب استانی بود که طی دهه های گذشته صورت گرفت.
وی اضافه کرد: برای نمونه اگر به حال و روز این روزهای دریاچه ارومیه و یا رودخانه زاینده رود نگاه نماییم دقیقاً رد پای همین اشتباه مهلک در ساختار مدیریت منابع آب را می بینیم؛ به نحوی که در ارتباط با دریاچه ارومیه، سه استان حاشیه دریاچه یعنی آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان از زمان ایجاد ساختار استانی منابع آب، هر کدام به شکلی برای توسعه کشاورزی و صنعت در محدوده استان خود و رقابت بیشتر، به منابع آب سطحی و زیرزمینی دست اندازی کرده اند و در راه رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه به ایجاد سازه های کوچک و بزرگ پرداختند و سهم و حق آبه محیط زیستی تالاب ها و دریاچه ارومیه را غارت کردند. حال آنکه پیش از این تغییر ساختار و به سبب مدیریت واحد حوزه آبریز هیچگاه این اتفاق نیفتاد و این مورد در مورد رودخانه زاینده رود هم مصداق دارد.
شریعت در ادامه اظهار نمود: هرچند که در سالهای اخیر وزارت نیرو ساختار مدیریت حوزه های آبریز کشور را باردیگر راه انداری کرده ولی بطور قطع با شرایط فعلی و به سبب تعارض منافع و مقاومت مسؤلان استانی و محلی، امید چندانی به ایجاد این تغییر نیست و می بایست یک همیت و همت ملی در این خصوص ایجاد شود و همه حاکمیت روی انجام آن پافشاری کنند.
مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه توسعه هر کشوری را نیازمند توسعه مردم آن کشور دانست و اظهار داشت: با نگاه غیراصولی به آب نمی توان هر فعالیتی را توسعه نامید. سرزمین بدون آب هیچ چیزی ندارد. بنا بر این است که آب باید دغدغه اصلی دولتمردان باشد.
این کارشناس آب به افزایش سطح کشت محصولات کشاورزی بخصوص محصولات پرآب بردر کشور بعنوان یکی دیگر ازعوامل خشکی دریاچه ها و تالاب ها اشاره نمود و اظهار داشت: تغییر الگوی کشت شاید در عمل ساده به نظر برسد ولی انجام آن مستلزم انجام یک سری اقداماتی است که بدان توجه نشده است، همچون مهم ترین آن جلب اعتماد کشاورزان برای انجام این مهم می باشد. تغییر الگوی کشت به صورت دستوری و بدون جلب اعتماد، حمایت، آموزش، ترویج و پشتیبانی هیچگاه اتفاق نمی افتد کما این که وزارت جهاد کشاورزی باوجود انجام تحقیقات مفصل و تعیبن الگوی کشت برای کل کشور و متناسب با منابع آب و خاک هنوز هیچ دستاورد ملموسی در این خصوص نداشته است.
وی افزود: نمونه بارز آن در ممنوعیت کاشت برنج در استان خوزستان و یا اصفهان به صورت دستوری است که بر مبنای اطلاعات واصله کشاورزان این مناطق کماکان و به سبب سود تضمین شده این محصول و باوجود خشکسالی بی سابقه یکی دو سال گذشته به کشت برنج ادامه داده و می دهند و این مورد در حوضه دریاچه ارومیه هم در مورد کشت چغندر قند و سیب کاملا صادق است.
شریعت در انتها مبحث آب را پیچیده دانست و تصریح کرد: سخت ترین گفت وگوها در دنیا در رابطه با آب است. این مورد به زمان نیاز دارد اما وقتی همه دور یک میز با منافع مشترک بنشینند و به فکر حل مشکل باشند حل دیگر مشکلات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... به سادگی رخ می دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب