گزارش گل اركیده؛
حیات وحش استان سمنان جان می دهد
گل ارکیده: سال ها است که تصادفات جاده ای و سگ های گله سبب تلف شدن گونه های نادر جانوری مانند یوز، کفتار، خرس در استان سمنان می شوند، گونه هایی که ارزشی حیاتی برای زیست بوم کشور دارند.
خبرگزاری مهر، گروه استانها – محمد حسین عابدی: طی ۱۳ سال اخیر ۱۰ یوزپلنگ آسیایی نادر در جاده های کشورمان تلف شده اند، بیشترین آمار نیز متعلق به شهرستان شاهرود و میامی است. یوزپلنگ هایی که هر کدامشان ارزشی بی بدیل و بی جایگزین دارند.۱
حالا اما سوال مهم دوست داران محیط زیست این است که چرا یک فنس کشی، آشکار سازی جاده و یا خارج کردن دام ها از اراضی پارک ملی توران، محل زیست نادرترین گونه جانوری کشور یعنی یوز، اتفاق نمی افتد. در این گزارش به هر دوی این سوالات می پردازیم.
نخست به سراغ سگ های گله می رویم پس از اینکه دو توله معروف آذر و توران ازطریق یک چوپان پیدا شدند رسانه ها و افکار عمومی و همین طور دوست داران محیط زیست به داستان اداره کل محیط زیست استان سمنان مبتنی بر روایت چوپانی که دو توله را پیدا کرده بود به شدت مشکوک شدند چونکه یوز توله های خودش را به این شکل و در مدت زیاد رها نمی سازد آن هم توله هایی که شیر می خورند.
اظهار نظر برخی کارشناسان این گمانه را مطرح می کرد که سگ های گله با مادر این دو یوز درگیر شده و در نتیجه یوز مادر جان خودرا از دست داده است و پس از آن چوپان که ناآگاه از موضوع بوده خودرا می رساند و متوجه کار سگ هایش می شود در نتیجه از هراس جریمه مادر را پنهان و توله ها را تحول محیط زیست می دهد ماجرایی که پس از پیدا شدن یک پوست یوزپلنگ در مهدی شهر و درست در زادگاه همان چوپان، قدری قوت نیز گرفت.
تلاش برای خروج دام ها
مدیرکل صیانت از محیط زیست استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان این که با اهمیت ترین رویکرد در قبال یوز، حفظ زیستگاه آنست و این به نتیجه نمی رسد مگر این که تمام مردم و مسئولان با ما همراه باشند، اظهار داشت: از سال ۹۰ بصورت ویژه برای ساماندهی بحث دام در داخل مجموعه مورد حفاظت محیط زیست تلاش و اطلاعات لازم گرفتن و جلسات مختلفی با دامداران برگزار شده است. ما هم قوانین محیط زیستی را داشتیم و هم حقوقی را برای عشایر متصور بوده و هستیم چونکه این افراد پروانه های فعالیت دارند.
بهرام علی ظاهری با اشاره به اینکه از سال ۹۰ برنامه ریزی شد تا قانون ممنوعیت تعلیف در توران صورت گیرد، ابراز کرد: در سال ۹۷ پس از کش و قوس های بسیار زیاد توانستیم خروج دام از توران را شاهد باشیم، همین طور مبالغی برای خرید اراضی و آزاد سازی آنها و خروج دام و عدم حضور دام عشایر در توران تامین شد البته این روند ادامه دارد و هر ساله مقداری از مراتعی که مربوط به عشایر در اطراف توران است، خریداری و آزاد سازی می شود.
وی اظهار داشت: مساحت توران حدود ۱۰۰ هزار هکتار است و حالا ۲۰۰ هزار هکتار اراضی پارک ملی و اطراف ملی که محدوده امن شده، پاک سازی از دام شده است.
زور محیط زیست نمی رسد
این در حالی است که یک محیط بان که درخواست داشت تا نام او عنوان نشود، ضمن اشاره به این که همچنان دام ها در توران حضور دارند و نمونه آن هم پیدا شدن دو توله یوز توران و آذر است، ابراز کرد: یکی از مشکلاتی که ما با دامداران داریم این است که هر سال ورود شأن را به مراتع تعجیل می کنند بطورمثال در سال ۱۴۰۱ و درست در زمانی که دو توله یوز پیدا شدند یعنی آذرماه، ۱۵ روز زودتر دام ها به مراتع وارد شدند در نتیجه کاملاً شاهد تداخل حضور یوزها با سگ های گله در توران هستیم.
وی با اشاره به اینکه محیط زیست به بهانه اشتغال دامداران و تولید و… مجبور می شود که کوتاه بیاید، اضافه کرد: همین کوتاه آمدن سبب شده تا باز سال بعد ورود دام ها با تعجیل روبرو شود.
این محیط بان با تجربه با اشاره به اینکه حتی ما محیط بانان اجازه مصاحبه درباره ی این موضوعات را نداریم، ابراز کرد: سگ های گله دومین عامل پس از تصادفات جاده ای در اتلاف یوزها هستند و کاملاً این امر با ورود گله ها مطابقت دارد چونکه در یک دهه اخیر ۷۰ درصد یوزهایی که توسط سگ های گله تلف شده اند، دقیقاً در همان حدود آذرماه و پاییز تلف شده اند.
داستان عجیب فنس کشی
حال به فنس کشی باز می گردیم موضوعی که حالا بگفته مدیرکل محیط زیست استان سمنان چهار میلیارد تومان اعتبار برایش در نظر گرفته شده اما اداره کل راه و شهرسازی آنرا تامین نمی نماید. شش سال قبل و درست آبان ماه ۹۵ خبرگزاری مهر استان سمنان میزگردی را با حضور مدیرکل وقت راه و ترابری استان سمنان، مدیرکل محیط زیست استان سمنان معاون وی و حتی جوکار مدیر پروژه یوز و … برگزار کرد در آن میزگرد موضوع فنس کشی جاده میان دشت عنوان شد. همان زمان بود که اداره کل راه اعلام نمود در صورتیکه محیط زیست طرحی به ما بدهد و پلیس راه هم مشکلی نداشته باشد آنرا اجرائی می نماییم.
از آبان ۹۵ همچنان به نظر می آید که اداره کل راه و ترابری که حالا دیگر نام اداره کل راه و شهرسازی را نیز یدک می کشد و ظاهراً شرق استان را هم از غرب منفک می کند، طرح فنس کشی را بین خود و محیط زیست مانند توپ پینگ پنگ پاس کاری می کند از یک سو راه می گوید محیط زیست طرح بدهد از یک سو محیط زیست می گوید راه اعتبار بدهد!
حالا پس از اتلاف ده ها یوز با اهمیت اما سلاجقه رییس سازمان محیط زیست از توافق با معاون وزیر راه درباره ی جاده میامی آگاهی داده است، جاده میاندشت به عباس آباد که ۸۰ درصد تصادفات یوز در کشور درست در همین محدوده صورت گرفته است. محدوده ای حدوداً ۱۳ کیلومتری که حتی دوربین سرعت سنجش و کنترل گر نیز در آن نصب نیست و تمام کاری که در این سال ها صورت گرفته، نصب چند تابلو هشدار دهنده است.
توافق هایی شده است!
سلاجقه اعلام نموده است که طبق قانون و موافقتنامه هایی که با وزارت راه و شهرسازی داشتیم بمحض اتفاق افتادن آخرین حادثه برای یوزپلنگ آسیایی، اقدامات لازم برای فنس کشی این جاده به طول ۳۴ تا ۳۶ کیلومتر شروع شده است. طبق آخرین مکاتبه ای که با وزیر راه و شهرسازی داشتیم، در مورد اصلاحات زیر گذر و روگذرها (معابر عبور حیات وحش) به توافقاتی دست پیدا کردیم.
این در حالی است که هفت سال قبل اجرای طرح با کمتر از دو میلیارد تومان امکان پذیر بود و حالا باید چندین برابر هزینه برای آن شود تنها به این علت که ترک فعل ها و همین طور بروکراسی پیچیده بین وزارت راه و شهرسازی و همین طور سازمان محیط زیست، سبب اتلاف منابع شده است.
بهرام علی ظاهری مدیرکل محیط زیست استان سمنان اظهار داشت: طرح مطالعاتی مربوط به ایمن سازی جاده میامی تهیه شده است اما این طرح هنوز عملیاتی نشده و به جز فنس کشی هشت کیلومتر از مسیر حادثه خیز ۸۰ کیلومتری در سال ۹۷، هنوز اقدام خاصی برای ایمن سازی مسیر عبور یوزپلنگ در این جاده انجام نشده است.
جلسه ای پس از ۷ سال!
روز بیستم اردیبهشت ماه سال جاری جلسه ای در اداره کل محیط زیست استان سمنان انجام شد رییس این جلسه محمد حمیدی معاون عمرانی استاندار سمنان بود و در آن تاکید شد که تجهیز محدوده تردد یوز پلنگ آسیایی به دوربین کنترل سرعت و اعمال قانون برای رانندگان متخلف که سرعت تعیین شده در این محدوده را رعایت نکنند سبب دقت نظر و پیشگیری از تصادف یوزها با وسایل نقلیه خواهد شد.
مصوبات این جلسه که به دست خبرنگار مهر رسیده شامل مواردی از دست است:
۱. طرح جامعی برای صیانت از یوز آسیایی و ایمن سازی کریدور اینگونه به عنوان سند بالادستی استان مشخص که با عنایت به مطالعات قبلی صورت گرفته از طرف محیط زیست (طرح تعیین محدوده خطر تصادفات جاده ای یوزپلنگ آسیایی بمنظور ارائه راهکارهای اجرائی جهت کاهش تلفات جاده ای در محدوده ذخیره گاه زیست کره توران).
۲. اقدامات دستگاههای اجرائی استان در چهارچوب این طرح و با اولویت بندی اقدامات صورت پذیرد.
۳. موضوع گرفتن اعتبارات ملی برای اجرائی نمودن طرح جامع صیانت از یوز محیط زیست با تعیین اولویت بندی های صورت گرفته و تقسیم وظایف دستگاه ها، در دستور کار استانداری و محیط زیست و سایر دستگاههای ذیربط واقع شود.
۴. استفاده از تکنولوژی های نوین و دوربین های کنترل سرعت به تعداد مکفی و زیاد در محور میامی – عباس آباد بکارگیری شود تا رانندگانی که از سرعت مجاز تخطی می کنند در اسرع وقت مورد اعمال قانون واقع گردند.
۵. از تابلوهای هشداردهنده و آگاهی رسان برای تنویر افکار عمومی (رانندگان، دامداران، جوامع بومی و محلی و …) استفاده گردد و این دوربین ها در مناطق مناسب با نظر محیط زیست نصب شود.
۶. بمنظور مدیریت یک پارچه موضوعات مربوط به دام و حیات وحش (بویژه یوزپلنگ آسیایی) ستاد ساماندهی دام استان با اولویت ساماندهی دام در ذخیره گاه زیست کره توران و مناطق حساس محیط زیستی و با محوریت محیط زیست و عضویت منابع طبیعی، امور عشایری و فرمانداری های محل تشکیل و بصورت ماهانه موضوعات در رابطه با این ستاد را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. ضمناً ستاد ساماندهی در استان نیز با محوریت استانداری تشکیل جلسه دوره ای و موردی خواهد داد.
تلاش پس از اتلاف زمان طلایی
اینها نشان داده است که گویا مجموعه مدیریت استانداری و محیط زیست استان سمنان تازه پس از هفت سال طرح داستان فنس کشی و کاهش تصادفات جاده ای هنوز در ابتدای راه هستند! این در شرایطی است که بارها و بارها طرح هایی مانند روگذر، ایجاد پل هوایی به شکل خاک و طبیعت منطقه و … یک دهه است که توسط جمعیت های دیده بان طبیعت و سازمان های مردم نهاد و… در قالب طرح های احیای یوز، یوز در ۱۰ و… ارائه شده و یک مورد هم حتی، مورد توجه قرار نگرفت.
حالا اما گویا مسئولان عزم خودرا جزم کرده اند آنطور که محمد حمیدی معاون عمرانی استاندار سمنان می گوید: بمنظور ادامه امکان تردد حیات وحش در محور اصلی میامی - عباس آباد نیازمند ارائه طرح جامع و تخصصی از طرف سازمان صیانت از محیط زیست هستیم که برمبنای آن ضمن تعیین اولویت بخشی اعتبارات مورد نیاز، تمامی دستگاه ها نیز بر محوریت آن اقدام نمایند تجهیز محدوده تردد یوز پلنگ آسیایی به دوربین کنترل سرعت و اعمال قانون برای رانندگان متخلف که سرعت تعیین شده در این محدوده را رعایت نکنند سبب دقت نظر و پیشگیری از تصادف یوزها با وسایل نقلیه خواهد شد.
در نهایت باید دید که داستان فنس کشی چه می شود و آیا اصلاً می توان تا آخر سال قسمتی از آنرا اجرا شده دید یا انتظار جاده میامی و کاهک همچنان تمدید می شود. جاده ای که حتی روشنایی و دوربین ساده را هم ندارد چه برسد به این که مسئولان بخواهند برایش اعتبارات خاصی در نظر بگیرند. ش
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب