شدت و سرعت بیابان زایی در ایران متوسط است
به گزارش گل ارکیده، یک عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: شدت و سرعت بیابان زایی در ایران در حد متوسط است و در شمال و غرب کشور از شدت آن کاهش می یابد.
به گزارش گل ارکیده به نقل از ایسنا، دکتر غلامرضا زهتابیان در همایش روز جهانی مقابله با بیابان زایی که امروز در سازمان منابع طبیعی برگزار گردید، اظهارکرد: با وجود آنکه شدت و سرعت بیابان زایی در کشور در حد متوسط است اما در کنار دریاچه ارومیه، آثار بیابانی مشابه کویر لوت و دشت مرکزی می بینیم.
وی با اشاره به مدل بیابان زایی در کشور اظهار نمود ما مدل مدالوس را ایرانیزه کردیم یعنی برمبنای تجربه های خود بومی سازی کردیم و همه کشور از نظر دیده بیابان زایی تحت رصد است. ۹ معیار و ۳۵ شاخص را به روش خوشه ای با تلفیق عوامل محیطی و انسانی به دست آوردیم و نقشه اطلس بیابان زایی در ایران را ترسیم کردیم.
زهتابیان اشاره کرد: در بررسی نهایی ما نباید گمان نماییم مشکلی از نظر بیابان زایی نداریم چونکه هم اکنون شاهد تخریب پوشش گیاهی، افت سطح سفره های آب زیرزمینی، نشست زمین، سیستم های غلط آبیاری و کاهش آب های زیرزمینی و سطحی همین طور تراکم زیستی جمعیت هستیم. این موارد اخطارهایی است که به ما می گوید باید در حوزه بیابان زایی فکر و عمل نماییم و لازم است رصد و هشدار را در دستور کار خود قرار دهیم.
وی افزود: هر قدر هم که مشکلات زیاد باشد در سایه وحدت رویه بین نظام دانایی محور و نظام تصمیم سازی بر آنها فائق می آییم. راه درازی در پیش داریم و اندک کارهای تحقیقاتی انجام شده کافی نیست و لزوم واسنجی IMDPA ضرورت دارد. برخی شاخص ها تاثیر زیادی دارند ولی در مدل دیده نمی شوند.
زهتابیان با اشاره به نتایج یک پژوهش انجام شده در حوزه موادی که همراه گرد و غبار منتقل می شوند، اظهار داشت: فسفر، منیزیم، پتاسیم، آهن، کروم، نیکل، لیتیوم، تیتانیوم همچون موادی هستند که همراه با گرد و غبار حمل می شوند و خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست دارند اما ما هنوز نتوانسته ایم این موارد را وارد مدل نماییم.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران با اشاره به یکی از نقایص تعریف بیابان در کشور اظهار داشت: هر جایی که آب، زمین و پوشش گیاهی در معرض تهدید و تخریب باشد بیابان به وجود می آید این در حالیست که آب، زمین و پوشش گیاهی معلول و عوامل محیطی و انسانی عامل هستند اما بجای شناسایی این عوامل به معلول ها توجه می نماییم.
وی با اشاره به طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال اظهار داشت: هر چند که کاشت درخت در تثبیت خاک نقش دارد اما ما نباید از عوامل اصلی غفلت نماییم.
این عضو هیات علمی دانشگاه تهران اظهارکرد: مطالعات مربوط به اطلس کشاورزی یکی از معیارهای جدی در عرصه بیابان زایی است. لازم است به این موضوعات توجه بیشتری شود علاوه بر آن با برگزاری نشست های علمی و تخصصی پروپوزال های جامع و کاملی درباره ی مسائل و مشکلات این حوزه تهیه نماییم و راه حل ارائه دهیم.
زهتابیان اشاره کرد: افت سفره های آب زیرزمینی و نشست زمین را در کشور شاهد می باشیم و یکی از فاکتورهای مهم در افزایش گرد و غبار رها شدن زمینهای کشاورزی است.
به گزارش گل ارکیده به نقل از ایسنا، در ادامه این مراسم توکلی - نماینده موقت فائو در ایران - اظهار داشت: سازمان ملل متحد همه ساله در ۱۷ ژوئن با گرامیداشت روز جهانی مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی در صدد است تا آگاهی عمومی را نسبت به کوشش های بین المللی انجام شده در راستای تحقق این هدف افزایش دهد. شعار سال ۲۰۲۳بر نقش و حقوق بانوان بر مدیریت پایدار سرزمین متمرکز است چونکه ضرورت احقاق حقوق سرزمینی زنان متضمن آینده پایدار برای همه است.
وی افزود: بیابان زایی و خشکسالی هر منطقه ای از کره زمین را تحت تاثیر قرار می دهد و معیشت میلیونها نفر را به خطر می اندازد. اثرات این پدیده خصوصاً در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران نمود بیشتری دارد.
نماینده موقت فائو در ایران افزود: ایران با دارا بودن مناطق وسیع خشک و نیمه خشک درحال مقابله و کنترل چالش های مهمی همچون کم آبی، تخریب سرزمین، بیابان زایی، خشکسالی و توفان های گرد و غبار است. این چالش های مخرب محیط زیستی تاثیر قابل توجهی بر بخش کشاورزی می گذارد.
وی اشاره کرد: تخریب سرزمین و توفان های گرد و غبار نه فقط سلامت انسان ها را تهدید می کند بلکه به راندمان کشاورزی نیز لطمه می رساند بدین سبب پدیده گرد و غبار اثرات اقتصادی شدیدی دارد و بخش های مختلفی همچون کشاورزی، حمل و نقل و انرژی را تحت تاثیر قرار می دهد.
توکلی با اشاره به اولویت های فائو اظهار داشت: به عنوان یکی از اولویت های فائو پروژه همکاری فنی بین منطقه ای - سرمایه گذاری و اقدامات برای افزایش تاب آوری در مقابل توفان های شن و گرد و غبار در کشاورزی - با همکاری سازمان منابع طبیعی ارزیابی ریسک بلایای طوفان های شن و گرد و غبار در اهواز را انجام داده است. این پروژه به عنوان پایه ای برای توسعه بموقع، موثر و مناسب اقدامات را آمادگی و واکنش در چهارچوب یک طرح مدیریت بحران به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از مدیریت ریسک بلایای گرد و غبار در کشاورزی شامل زمینهای زراعی و مرتعی انجام شده است.
وی افزود: صندوق جهانی محیط زیست سهم قابل توجهی در تلاش جهانی برای مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی دارد و پروژه های مختلفی را در ایران تامین مالی کرده که تاثیرات مثبتی بر جوامع محلی داشته است. به عنوان مثال پروژه هایی برای ترویج شیوه های مدیریت پایدار زمین، کاهش هدررفت آب و افزایش ترسیب کربن مورد حمایت این صندوق قرار گرفته است. این اقدامات نه فقط تاثیر خشکسالی را کاهش داده بلکه انعطاف پذیری اکوسیستم ها را تقویت کرده و راندمان اقتصادهای محلی را افزایش داده است.
نماینده موقت فائو در ایران با اشاره به پروژه احیای مناطق جنگلی و زمینهای تخریب شده با توجه ویژه به خاک های شور و مناطق مستعد فرسایش بادی اظهار داشت: این پروژه با سرمایه گذاری مشترک صندوق جهانی محیط زیست و فائو با هدف احیای اکوسیستم های تخریب شده و کاهش تخریب زمین به انجام می رسد. این طرح در دو استان کرمان (شهرستان ریگان) و خراسان جنوبی (شهرستان سرایان) اجرا شده و تجربه ها آموزه های ارزشمندی کسب شده که امید است در آینده در سایر مناطق نیز مورد استفاده قرار گیرد.
توکلی در آخر اشاره کرد: همانطور که بشریت به سمت آینده ای پایدارتر حرکت می کند لازم است که همه ذینفعان با یکدیگر همکاری کنند تا چالش های ناشی از بیابان زایی و خشکسالی را برطرف کنند. لازم است یک رویکرد چند وجهی اتخاذ نماییم که جنبه های اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی این مسائل را در نظر بگیرد. سازمان های بین المللی مانند فائو، صندوق جهانی محیط زیست وکنوانسیون جهانی مقابله با بیابان زایی سازمان ملل متحد می توانند از کشورهایی مانند ایران در تلاش هایشان برای مبارزه با بیابان زایی و خشکسالی همین طور دستیابی به استفاده پایدار از زمین حمایت کنند. فائو معتقد می باشد با همکاری یکدیگر می توانیم از منابع طبیعی و معیشت مردم محافظت و آینده بهتری را برای نسل های آینده تضمین نماییم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب