جزایر ایرانی خلیج فارس زیستگاه مهم پرندگان مهاجر آبزی
به گزارش گل ارکیده، نتایج مطالعات میدانی کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست نشان داده است که بیشتر از ۲۰۰ هزار جفت جوجه آور از ۱۱ گونه از پرندگان آبزی در جزایر خلیج فارس آشیانه سازی و تخم گذاری می کنند.
به گزارش گل ارکیده به نقل از مهر، همه ساله صدها هزار پرنده آبزی تابستان گذران در جزایر ایرانی خلیج فارس تخم گذاری و جوجه آوری می کنند. پرندگان آبزی به سبب محدودیت وجود زیستگاه های مناسب و مواد غذایی قابل دسترس اغلب به شکل دسته ها و اجتماعات بزرگ تولید مثل می کنند. جزایر غیر مسکونی خلیج فارس از مهم ترین مناطق جوجه آوری پرندگان مهاجر آبری بوده که به واسطه قرار گرفتن در آب های کم عمق و سرشار از مواد غذایی ارزش فزاینده ای یافته اند. این زیستگاه ها از لحاظ بوم شناختی مناطق بسیار صدمه پذیری می باشند و بشدت در معرض مداخلات انسانی، فشار توسعه و خطرات ناشی از آلودگی نفتی قرار دارند. نتایج مطالعات میدانی کارشناسان ستادی و استانی سازمان حفاظت محیط زیست نشان داد که بیشتر از ۲۰۰ هزار جفت جوجه آور از ۱۱ گونه از پرندگان آبزی در جزایر خلیج فارس آشیانه سازی و تخم گذاری می کنند. شمارش جمعیت های جوجه آور بر مبنای شمارش آشیانه های فعال (جفت جوجه آور) ارزیابی شده است. جزایر قبر ناخدا و دارا در استان خوزستان، جزایر نخیلو، ام الگرم و خان در استان بوشهر و جزایر شیدور و بنی فارور در استان هرمزگان از مهم ترین زیستگاه های جوجه آوری پرندگان آبزی هستند. بیشترین جمعیت جوجه آور در جزایر بنی فارور و نخیلو به ترتیب با شمارش ۶۸۷۴۶ آشیانه از چهار گونه و ۴۹۸۵۹ آشیانه از شش گونه بود. آشیانه سازی و تخم گذاری گونه های مختلف پرندگان آبزی از فروردین ها شروع می شود و جوجه ها بعد از رشد و پروازی شدن تا پایان تابستان جزایر را ترک کرده و به سمت زیستگاه های زمستان گذران مهاجرت می کنند. فراوان ترین گونه جوجه آور جزایر ایران با مجموع ۱۱۱۶۸۶ آشیانه (جفت جوجه آور) متعلق به پرستوی دریایی پشت تیره بود که حدود ۵۵ درصد پرندگان جزایر ایرانی خلیج فارس را شامل می شود. پرستوی دریایی کاکلی کوچک هم بیشتر از ۳۰ درصد جمعیت پرندگان جوجه آور جزایر را با ۶۲۰۹۷ آشیانه به خود اختصاص داد. سلیم خرچنگ خوار با بیشتر از ۲۰ هزار آشیانه در رتبه بعدی بیشترین جمعیت جوجه آور پرندگان خلیج فارس قرار دارد. جزایر ایرانی خلیج فارس برای تولید مثل و بقا جمعیت جهانی سلیم خرچنگ خوار از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بوده و مطالعات انجام شده نشان میدهد که بیشتر از ۵۰ درصد از جمعیت جهانی این گونه در جزایر خلیج فارس جوجه آوری می کنند. تحلیل روند آماری پرندگان جوجه آور جزایر ایرانی خلیج فارس حاکی از پایداری در جمعیت و عدم نوسان شدید در دو دهه گذشته بود. تغییرات جمعیت جوجه آور پرندگان آبزی در سواحل و جزایر تحت تاثیر شرایط بوم شناسی جوجه آوری آنها است. پرندگان آبزی زیستگاه هایی برای جوجه آوری انتخاب می کنند که وضعیت مطلوبی برای بقا و جوجه آوری آنها فراهم می آورد. بهبود شرایط زیستی سبب افزایش جمعیت و کاهش کیفیت زیستگاه، آلودگی ها و تغییرات بوم شناختی در زیستگاه سبب کاهش جمعیت آنها می شود. به این علت پرندگان آبزی جوجه آور شاخص مناسبی برای مدیریت زیست محیطی جزایر به شمار می روند. در جزایر خلیج فارس زیستگاه های مناسب جوجه آور با عنایت به وسعت، تنوع و تعدد جزایر عامل محدود کننده نبوده و امکان جابجایی پرندگان در جزایر مختلف در صورت بروز هر گونه تهدید وجود دارد ولی ضروری است حفاظت زنجیره ای از جزایر در دستور کار قرار گیرد. جزایر ایرانی خلیج فارس به سبب نقش کلیدی در روند تکامل تولید مثلی بعضی از پرندگان آبزی مهاجر علاوه بر قرار گرفتن در زمره مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، در لیست ۱۰۵ گانه مناطق مهم پرندگان (IBA) با دارا بودن معیارهای مندرج در طبقه دوم قرار دارند. طبقه ۲ مناطقی هستند که به هنگام تولید مثل، مهاجرت و زمستان گذرانی محل تجمع شمار چشمگیری از پرندگان هستند. با عنایت به قرار گرفتن این جزایر در معرض تهدیدات محیط زیستی، تعیین وضع موجود و پیشبینی شرایط آینده به منظور پایش زیست محیطی این جزایر ضروری می باشد. تحلیل و بررسی نتایج سرشماری سالانه پرندگان آبزی جوجه آور تابستان گذران و بررسی روند تغییرات جمعیت جوجه آور جزایر از اهمیت خاصی برخوردار بوده و مدیران ارشد ستادی و استانی حفاظت محیط زیست می توانند در تصمیم سازی ها و اجرای برنامه های مدیریتی از داده های جمعیتی و تحلیل های عرضه شده بهره گیرند. هم اکنون تخریب زیستگاه های جزایر، گردشگری ناپایدار، تغییر کاربری، از میان رفتن زیستگاه های جوجه آوری پرندگان آبزی و ورود گونه های غیر بومی همچون چالش های حفاظتی جزایر هستند. بعضی از جزایر خلیج فارس همچون جزایر بونه در خوزستان، خارک، خارکو و فارسی در استان بوشهر در گذشته از زیستگاه های جوجه آوری پرندگان در خلیج فارس بوده که امروزه مطلوبیت زیستگاهی خویش را از دست داده اند. با عنایت به انجام مطالعات پایش جمعیت و زیست شناسی جوجه آوری پرندگان جزایر خلیج فارس، اجرای برنامه های کاهش اثرات تهدیدها بر مبنای راهبردهای مدیریت زیست بومی جزایر، گردشگری پایدار و توسعه حفاظت مشارکتی در دستور کار سازمان حفاظت محیط زیست قرار خواهد گرفت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب