كاهش مهلت استعلام اكتشاف معادن و جای خالی دغدغه توسعه پایدار
گل ارکیده: مصوبه هیات مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب وکار در خصوص کاهش مهلت پاسخگویی سازمان حفاظت محیط زیست به استعلام های صدور مجوز اکتشاف معادن از یک ماه به 10 روز کاری سبب بروز نگرانی هایی نسبت به اثرات منفی این مصوبه بر میزان دقت در ارزیابی اثرات زیست محیطی و بی توجهی به توسعه پایدار شده است.
به گزارش گل ارکیده به نقل از ایسنا، پیش از این براساس ماده ۴ ضوابط زیست محیطی کارهای معدنی، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف بود ظرف مدت یک ماه از تاریخ وصول استعلام برای صدور پروانه اکتشاف معادن، نظر خودرا اعلام نماید اما دی ماه سال جاری هیات مقررات زدایی و تسهیل صدور مجوزهای کسب وکار طی مصوبه ای مهلت استعلام برای اکتشاف معدن از سازمان حفاظت محیط زیست را به ۱۰ روز کاری کم کرد این در حالیست که قبل از این مصوبه نیز با خیلی از استعلام ها برای اکتشاف معدن موافقت می شد ولی حالا برخی کارشناسان همچون حسین فخرایی - هیئت علمی دانشگاه مالک اشتر - نگران هستند که این محدودیت زمانی موجب کاهش دقت ارزیابی های زیست محیطی و افزایش لطمه به محیط زیست شود.
حسین فخرایی - یک دکتری مهندسی محیط زیست - در این زمینه به ایسنا می گوید: ارزیابی زیست محیطی وضعیت موجود، نمونه برداری از محیط و آنالیز آنها توسط آزمایشگاه های معتمد سازمان حفاظت محیط زیست از مراحلی است که باید برای صدور پروانه اکتشاف معدن طی شود این در حالیست که تنها آنالیز نمونه های برداشته شده بیش از دو هفته زمان می برد چونکه تعدادی از فلزات باید در مقیاس ppb (بخش در میلیون) اندازه گیری شوند تا عیار معدن مشخص شود.
او ادامه می دهد: بعد از تعیین عیار معدن که بیش از دو هفته زمان می برد وضعیت موجود تحلیل و گزارشی از این بررسی ها آماده می شود. بدین جهت بررسی و صدور پروانه اکتشاف معدن طی ۱۰ روز کاری غیرممکن است و بکسانی که این مصوبه را پیشنهاد کرده اند اطلاعات کافی از مراحل ارزیابی زیست محیطی معادن نداشته اند.
داریوش گل علیزاده - رئیس کمیته محیط زیست خانه معدن - نیز قبل تر درباره کاهش زمان پاسخگویی به استعلام های صدور پروانه اکتشاف معادن به ایسنا گفته بود که باتوجه به تعدد پروژه های مشمول ارزیابی در سازمان حفاظت محیط زیست و کمبود نیروی کارشناسی، امکانات و زیرساخت های لازم هم اکنون امکان پاسخگویی در ۱۰ روز میسر نیست، مگر اینکه بررسی و پاسخگویی به استعلامات به ادارات کل حفاظت محیط زیست استانها تفویض شود و یا پنجره واحد صدور مجوزها شکل بگیرد.
بنابر ادعای هادی کیادلیری- دبیر مرجع ملی کنوانسیون تنوع زیستی کشور- سالانه حدود ۷۰۰ هزار هکتار از منابع طبیعی بعنوان محدوده اکتشاف معادن در کشور در نظر گرفته می شود، این میزان از موافقت با اکتشاف و فعالیت معادن حجم بسیار بالای تخریب را به کل کشور وارد میکند و تصویب مصوبه کاهش مهلت استعلام برای اکتشاف معادن فجایع زیست محیطی بسیار بیشتری را ایجاد خواهدنمود.
از سوی دیگر در شرایطی که مهلت سازمان حفاظت محیط زیست برای پاسخ به استعلام صدور پروانه اکتشاف معدن کاهش پیدا کرده که بر طبق ماده ۴ ضوابط زیست محیطی کارهای معدنی، "عدم اعلام نظر سازمان حفاظت محیط زیست به منزله موافقت" است.
به عقیده گل علیزاده چنین مصوبه ای موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی می شود چونکه عدم پاسخ به استعلام در بازه زمانی پیشنهادی به منزله موافقت تلقی خواهد شد و این مساله می تواند موجبات ایجاد مفسده و تبانی در خیلی از طرح ها را فراهم آورد همین طور از این نکته نباید غافل شد که جهت صدور مجوز اکتشاف از مراجع دیگری نیز باید استعلام صورت می گیرد و طولانی شدن روند پاسخگویی فقط متوجه سازمان حفاظت محیط زیست نیست همین طور اگر مدت پاسخگویی به ۱۰ روز کم شود سازمان حفاظت محیط زیست می تواند به سبب ایراد در گزارش و یا نقص مدارک، پرونده را از دستور کار خارج کند.
او راهکار اصلی را ایجاد پنجره واحد صدور مجوز می داند تا از این طریق از طولانی شدن پروسه پاسخگویی کاسته شود. مشکل امروز کسب وکار، طولانی شدن روند صدور مجوز نیست بلکه موانع دیگری مانند به کارگیری روش ها و فناوری های مخرب محیط زیست در کارهای معدنی است که باید مورد توجه قرار گیرد و به آنها پرداخته شود.
گل علیزاده همین طور ضمن انتقاد از اینکه اینکه هدف طراحان کاهش زمان پاسخگویی سازمان حفاظت محیط زیست به استعلام های صدور مجوز اکتشاف معادن فقط اجرای کارهای معدنکاری است، مدعی است: طبیعی است که در این میان به هیچ وجه دغدغه توسعه پایدار وجود ندارد.
منابع تجدیدناپذیر و بی توجهی به توسعه پایدار
بخش معدن و صنایع معدنی در خیلی از کشورها همچون کشور ایران، عامل مهمی در رسیدن به توسعه پایدار بوده است و برای رسیدن به توسعه پایدار بوسیله گسترش بخش معدن و صنایع معدنی، باید سه اصل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی بخش معدن بطور همزمان مورد توجه قرار گیرد اما کیادلیری معتقد می باشد که به جنبه زیست محیطی کارهای معدنی توجه کمتری شده و درباب بهره برداری از معادن که منابع تجدید ناپذیرند بیشتر به دنبال رفع نیازهای امروز با کمترین بازدهی و بدون توجه به محدودیت هایی هستیم که برای آینده ایجاد می نماییم و این دسته اقدامات و تصمیمات پتانسیل توسعه برای آینده را نیز از بین می برد.
به گفته گل علیزاده، ضرورت داشت قبل از ارائه و پیشنهاد «کاهش مهلت پاسخگویی سازمان حفاظت محیط زیست به استعلام های صدور مجوز اکتشاف معادن» ابتدا لطمه شناسی در این خصوص صورت می گرفت سپس با احصای موانع و گلوگاه های سرمایه گذاری راهکارهای مناسبی ارائه می شد. شتاب در انجام کارهای معدنی و برداشت از همه سرمایه های معدنی غیرقابل تجدید از بین بردن منافع نسل های بعدی است و این مساله با اهداف اصل ۵۰ قانون اساسی منافات دارد.
کاهش مهلت استعلام و تاثیر آن بر دقت ارزیابی و افزایش کارهای معدنی
معدن کاری عموما شش مرحله دارد که شامل مرحله پی چویی، مرحله اکتشاف - که در این مرحله اندازه و ارزش کانسار کانی با بهره گیری از روش های نمونه برداری و عیار سنجی تعیین می شود، مرحله آماده سازی، مرحله استخراج و فرآوری، مرحله رهاسازی باطله و آخرین مرحله بازسازی است که شامل بستن معدن، حذف ساختمان ها و کارخانه، بازسازی دمپ های باطله، مسطح کردن سطح زمین، کاشتن درخت و بوته، برگرداندن وضعیت مسیر آب های جاری و سطح زمین به حالت اولیه می شود. عملیات استخراج نیز در طول دوره فعالیت معدن و هم بعد از بسته شدن آن معمولا روی بر محیط زیست اثرات مخربی به وجود می آورد. بدین جهت بیشتر کشورهای جهان مقرراتی را برای کاهش این تأثیرات منفی تصویب کرده اند.
فخرایی با اشاره به اینکه اکتشاف معدن تخریب بسیار کمتری را نسبت به استخراج از معدن متوجه محیط زیست می کند، تصریح می کند: گرچه میزان تخریب در فعالیت اکتشاف معدن کمتر است، با این وجود ترددهای غیرضروری، ایجاد راه های دسترسی و سایر اقداماتی که در زمینه اکتشافات معدنی انجام می شود آثار مخربی بر جای خواهد گذاشت همین طور بدون هیچ شکی کاهش مهلت استعلام برای اکتشاف معدن از سازمان حفاظت محیط زیست علاوه بر اینکه می تواند موجب افزایش کارهای استخراج معدنی شود، به سبب لزوم تسریع در جواب دهی بر آزمایشگاه ها و ناظری که گزارش ارزیابی زیست محیطی معدن را تهیه می کند فشار مضاعفی وارد می شود و موجب کاهش دقت ارزیابی می شود.
به گزارش گل ارکیده به نقل از ایسنا، در کنار مزایای فعالیت معادن لازم است فرصت کافی جهت بررسی نتایج صدور پروانه اکتشاف صرف شود تا منجر به کارهای ضد زیست محیطی نشود چونکه در غیر اینصورت در جهت تحقق توسعه پایدار عمل نکرده و منافع آیندگان را مورد توجه قرار نداده ایم.
منبع: golorkideh.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب