آموزش و پرورش محیط زیستی - ژیلا مهدی آقایی
گل اركیده: كودكان وارثان زمین هستند؛ باید برای فردایشان آموزش ببینند و بدانند با محیط زیستشان چگونه مهربان باشند، برای این منظور آموزش و پرورش می تواند بسیار مؤثر ورود كند.
طی دو قرن اخیر با پیشرفت فناوری و توسعه صنعتی تعادل محیط زیست به زیان طبیعت برهم خورده و لطمات وارده بر آن در این دوران تأسف بار و جبران ناپذیر است. همچون آلودگی هوا، آب و خاك، گرم شدن دمای زمین و تغییرات آب و هوایی، پدیده گرد و غبار، بحران كم آبی، فرسایش خاك و دیگر معضلات محیط زیستی كه امروزه با آن دست به گریبان هستیم.
بسیاری این سؤال را مطرح می كنند، این ما بزرگ ترها هستیم كه مسئول این شرایط نابسامانیم پس چگونه است كه به آموزش محیط زیستی كودكان می اندیشیم و آن را ارجح بر هر آموزشی در حوزه محیط زیست می دانیم؟
واقعیت این است كه تبدیل كردن امر حفاظت از محیط زیست به یك باور ذهنی و عادت تنها راهی است كه درنهایت به حفظ محیط زیست منجر خواهد شد و بهترین زمان برای نهادینه كردن چنین باوری، دوران كودكی است، ازاین رو نقش مهد كودك ها و مدارس در این زمینه حیاتی و غیرقابل انكار است.
كودكان و نوجوانان امروزند كه به رهبران و سیاستمداران فردا تبدیل خواهند شد و این آموزش و پرورش محیط زیستی است كه با استفاده از كسب تجربیات و دانش زیست محیطی به تصمیم گیری آگاهانه و توسعه پایدار خواهد انجامید.
آموزش محیط زیستی همراه با كسب مهارت های زندگی و پروراندن مسئولیت پذیری در قبال محیط زیست و در واقع دستیابی كودك و نوجوان به دانش و بینشی كه دلبستگی به تمامی عوامل زنده و غیرزنده سرزمین را به دنبال داشته باشد، به نسلی دوستدار و حامی و دلسوز محیط زیست منجر خواهد شد.
البته این حس قدرشناسی نسبت به مواهب طبیعت و زندگی به تقویت حس مشاركت فعالانه و رفتارهای مثبت اجتماعی، صرفه جویی، رشد مهارت های شخصی، ارتقاء تفكر انتقادی، تقویت كار گروهی و...در كودك خواهد شد.
اصلاح رفتارهای اجتماعی رابطه مستقیم با ارتقاء آگاهی و دانش جامعه در هر زمینه ای دارد. در حوزه محیط زیست هم چنانچه بعنوان مثال؛ آموزش نحوه حفاظت از محیط زیست در مناطقی كه طبیعت منحصربه فرد و یا حفاظت شده دارند و هم بحث و گفت وگو در مورد اهمیت و ارزش منطقه با به كارگیری روش های نوین آموزشی و مشاركت طلبی دانش آموزان در كلاس، می تواند به آهسته شدن و حتی توقف روند نابودی محیط زیست منطقه بیانجامد چونكه كه هیچگاه نباید از تأثیر بسزای كودكان بردانش و رفتار والدین با استفاده از انتقال دانش و نگرش های بین نسلی غافل شد.
كودكی كه برای برداشتن زباله از زمین خم می شود، شیر آب را هنگام مسواك زدن می بندد، در مصرف كاغذ صرفه جویی می كند، از مصرف بی رویه نایلون یكبار مصرف برای میان وعده مدرسه خودداری می كند... بطور قطع در رفتار محیط زیستی والدین خود اثرگذار خواهد بود.
بنابراین آموزش و پرورش محیط زیستی ارزشمندترین راهی است كه می توان با تولید فرهنگ عمیق یعنی تربیت افراد دارای احساس مسئولیت نسبت به محیط زیست و دارای دانش، بینش، انگیزه، تعهد و مهارت های لازم برای فعالیت های مختلف در جهت تولید محیط زیست سالم و پاك و تعهد به نگهداری از آن برای نسل های آینده، به پرورش نسلی عاشق محیط زیست و متعهد به توسعه پایدار روی آورد.
و نظام تعلیم و تربیت به علت تحت پوشش داشتن میلیون ها دانش آموز و به صورت غیر مستقیم خانواده های آنها و با عنایت به دوران طولانی ارتباط، مناسب ترین فضای آموزشی درزمینهٔ ارتقای فرهنگ محیط زیستی به حساب می آید.
..................
*مدیركل دفتر مشاركت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب